M. Hendri Agustiawan, SH, SA

Minggu, 23 Oktober 2016

Makan ikan hiu

Terdapat perbedaan pendapat diantara ulama' mengenai hukum memakan ikan hiu ;

Pendapat pertama menyatakan bahwa hukum memakan ikan hiu adalah harom, karena ikan hiu termasuk jenis hewan buas yang memiliki taring, sedangkan hewan yang memiliki taring diharomkan berdasarkan hadits nabi ;

نَهَى عَنْ كُلِّ ذِي نَابٍ مِنَ السِّبَاعِ، وَعَنْ كُلِّ ذِي مِخْلَبٍ مِنَ الطَّيْرِ

"Rosululloh shollallohu 'alaihi wasallam telah melarang memakan semua binatang buas yang bertaring dan semua burung yang memiliki cakar." ( Shohih Muslim, no.1934 )

Pendapat kedua menyatakan bahwa ikan hiu halal dimakan berdasarkan keumuman ayat al-qur'an yang menjelaskan kehalalan hewan buruan yang ada dilaut. Alloh berfirman ;

أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعاً لَكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُماً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ

"Dihalalkan bagimu binatang buruan laut  dan makanan (yang berasal) dari laut sebagai makanan yang lezat bagimu, dan bagi orang-orang yang dalam perjalanan; dan diharamkan atasmu (menangkap) binatang buruan darat, selama kamu dalam ihram. dan bertakwalah kepada Allah yang kepada-Nyalah kamu akan dikumpulkan." ( Q.S. Al-Maidah : 96 )

Dan berdasarkan keumuman hadits nabi yang menjelaskan masalah bersuci dengan air laut ;

هُوَ الطَّهُورُ مَاؤُهُ، الْحِلُّ مَيْتَتُهُ

"Laut itu suci airnya dan halal bangkainya." ( Sunan Abu Dawud, no.83, 69, Sunan An-nasa'i, no.59, 332 dan Musnad Ahmad, no.8735, 15012 )
ُ
Pendapat kedua yang menyatakan bahwa ikan hiu halal dimakan adalah pendapat yang ashoh (lebih shohih) dalam madzhab Syafi'i. Wallohu a'lam.

( Oleh : Mazz Rofii, Kudung Khantil Harsandi Muhammad, Fikry dan Siroj Munir )

Referensi :
1. Tuhfatul Muhtaj, Juz : 9  Hal : 378
2. Hasyiyah Al-Bujairohi Alal Khotib, Juz : 4  Hal : 324
3. I'anatut Tholibin, Juz : 2  Hal : 401
4. Fatawi Asy-Syabakah Al-Islamiyah, fatwa no.5215

Ibarot :
Tuhfatul Muhtaj, Juz : 9  Hal : 378

كذا) يحل كيف مات (غيره في الأصح) مما ليس على صورة السمك المشهور فلا ينافي تصحيح الروضة أن جميع ما فيه يسمى سمكا ومنه القرش وهو اللخم بفتح اللام والمعجمة ولا نظر إلى تقويه بنابه. ومن نظر لذلك في تحريم التمساح فقد تساهل وإنما العلة الصحيحة عيشه في البر (وقيل لا) يحل غير السمك لتخصيص الحل به في خبر «أحل لنا ميتتان السمك والجراد» ويرده ما تقرر أن كل ما فيه يسمى سمكا

Hasyiyah Al-Bujairohi Alal Khotib, Juz : 4  Hal : 324

والسمك هو كل حيوان يكون عيشه في البحر عيش مذبوح ولو على صورة الخنزير مثلا ومنه القرش

I'anatut Tholibin, Juz : 2  Hal : 401

ويحرم من الحيوان البحري: ضفدع وتمساح وسلحفاة وسرطان لا قرش ودنليس على الأصح فيهما
...................................
قوله: لا قرش) أي لا يحرم قرش وهو بكسر القاف، وسكون الراء ويقال له اللخم: بفتح اللام، والخاء المعجمة.اه.شرح الروض –إلى أن قال- (قوله: على الاصح فيهما) أي أن عدم حرمة القرش والدنيلس: مبني على القول الاصح فيهما، ومقابله يقول بالحرمة

Fatawi Asy-Syabakah Al-Islamiyah, fatwa no.5215

السُّؤَالُ : ما حكم أكل لحم سمك القرش؟
الفَتْوَى : الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أما بعد:
فقد اختلف أهل العلم في حكم أكل سمك القرش على قولين: الأول: أنه يحرم لكونه حيواناً مفترساً، وقد ثبت أن النبي صلى الله عليه وسلم نهى عن كل ذي ناب من السباع وعن كل ذي مخلب من الطير. أخرجه مسلم وأصحاب السنن
الثاني أنه يجوز أكله، لعموم الأدلة على جواز أكل صيد البحر كقوله الله تعالى (أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعاً لَكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُماً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ) [المائدة:96] وقول النبي صلى الله عليه وسلم في البحر: " هو الطهور ماؤه الحل ميتته" أخرجه الإمام أحمد في المسند والنسائي وابن ماجه في سننهما. وهذا القول هو الراجح إن شاء الله تعالى. والله أعلم

Menurut pendapat paling shahih dikalangan Syafi'iyyah hukumnya HALAL

( قوله على الأصح فيهما ) أي أن عدم حرمة القرش والدنيلس مبني على القول الأصح فيهما ومقابله يقول بالحرمة ( قوله قال في المجموع إلخ ) عبارة فتح الجواد ونازع في ذلك في المجموع فقال الصحيح المعتمد أن جميع ما في البحر يحل ميتته إلا الضفدع

(Menurut pendapat paling sahih pada keduanya) artinya tidak diharamkannya ikan hiu dan danils berpijak pada pendapat yang paling shahih diantara dua pendapat ulama, sebab menurut pendapat lainnya menyatakan keharamannya)
(Perkataan pengarang an-nawawi dalam al-Majmu’ berkata....) ungkapan diatas dalam kitab al-Majmu’ sesuai redaksi pada kitab Fath al-Jawwaad “Pendapat yang shahih dan kuat menyatakan sesungguhnya setiap hewan dilautan halal bangkainya kecuali katak”.
I’aanah at-Thoolibiin II/252

( وَحَرُمَ مَا يَعِيشُ فِي بَرٍّ وَبَحْرٍ كَضِفْدَعٍ )... ( قَوْلُهُ وَتِمْسَاحٍ ) أَيْ بِخِلَافِ الْقِرْشِ فَإِنَّهُ حَلَالٌ كَمَا أَفْتَى بِهِ الْمُحِبُّ الطَّبَرِيُّ وَفَرَسِ الْبَحْرِ حَلَالٌ كَمَا أَفْتَى بِهِ بَعْضُهُمْ ا هـ سم

(Dan diharamkan hewan yang hidup didarat dan air seperti katak)...
(Dan buaya) berbeda dengan ikan hiu sesungguhnya ia halal seperti pendapat yang difatwakan oleh al-Muhib at-Thabry, sedang kuda laut juga halal sebagaimana fatwa sebagian ulama”.
Hasyiyah al-Jamal 22/382
Wallaahu A'lamu Bis Showaab

Tidak ada komentar:

Posting Komentar